Jack âm thanh

1. Jack cắm là gì và có nhiệm vụ gì trong hệ thống âm thanh

- Jack cắm là thiết bị phụ kiện âm thanh không thể thiếu trong dàn âm thanh chuyên nghiệp đến dàn âm thanh bình dân, là thiết bị kết giữa dây dẫn với các thiết bị âm thanh. Các đầu jack cắm thường được hàn chung vào dây dẫn để kết nối các thiết bị trong dàn âm thanh lại với nhau 
- Jack cắm làm nhiệm vụ đặc biệt hơn là kết nối dây dẫn với các thiết bị âm thanh.

2. Những loại Jack cắm trong hệ thống âm thanh:

2.1. Jack tín hiệu 3.5 ly:

  • Jack 3.5mm TS:

Jack 3.5mm TS này chỉ cho phép nghe được âm thanh đơn, do đó chất âm ở 2 bên tai nghe đều giống nhau. Trên thị trường hiện nay loại tai nghe có chân cắm TS khá ít bởi nó không mang lại hiệu quả lớn khi nghe nhạc.

Đặc điểm nổi bật của  jack 3.5mm là vị trí chân cắm chỉ có 1 vạch polyme để phân cách giữa lớp dây mát và tín hiệu âm thanh.

  • Jack 3.5mm TRS:

Đây là loại Jack được sử dụng phổ biến hiện nay. Nó dùng để tái hiện âm thanh Stereo do đó người dùng có thể cảm nhận đực sự trầm bổng của âm thanh.

Với jack 3.5mm TRS, chân cắm gồm 2 vạch polyme phân cách lớp dây mát và lớp tiếp xúc tín hiệu âm thanh bên phải, bên trái.

  • Jack 3.5mm TRRS:

TRRS là tai nghe nổi bật hiện nay và được tích hợp thêm micro thoại giúp ngời dùng vừa gọi điện vừa có thể nghe nhạc.

Vị trí chân cắm của tai nghe nhạc jack 3.5mm TRRS gồm có 3 vạch polyme tạo sự phân cách giữa micro và lớp tiếp xúc tín hiệu âm thanh phải, trái, dây mát.

2.1. Jack tín hiệu 6 ly

- Hay còn được gọi là jack tín hiệu 1/4", ứng dụng chủ yếu của loại jack cắm này là kết nối các loại nhạc cụ như: guitar, keyboard, micro, headphone.... trong dàn âm thanh. 
- Jack tín hiệu 6 ly chia làm 2 loại mono và stereo chúng ta cần phân biệt rõ và lựa chọn phù hợp trong từng trường hợp cụ thể 
+ Jack 6 ly Mono (TS): Đầu jack có hai cực, một cực là thân vỏ (Sleeve) thường hàn vỏ bọc giáp và cực này tiếp xúc với mạch ground của thiết bị. Cực thứ hai là (Tip) nằm ở đầu nhọn ngoài cùng dùng hàn mạch dây truyền tín hiệu, thường dùng cho mạch truyền tín hiệu mono hay unbalance.
Jack-6-ly-mono
Jack 6 ly Mono
 
+ Jack 6 ly Stereo (TRS): Đầu jack có 3 cực thân vỏ (Sleeve) hàn mạch ground, Ring là mạch dây tín hiệu có cực tính âm, Tip là mạch ngoài cùng hàn mạch tín hiệu cực tính dương, gọi tắt là TRS từ các chữ Tip, Ring, Sleeve thường dùng cho các mạch stereo, balance hoặc các dây tín hiệu insert. 
Jack-6-ly-Stereo
Jack 6 ly Stereo
 

2.2. Jack tín hiệu Canon (XLR)

- hay còn gọi là jack XLR. Đây là loại jack tín hiệu chuyên nghiệp được dùng để nối các thiết bị xử lý trong bộ dàn, bao gồm mixer qua equalizer, compressor,... đến amply.  vì nó có độ tin cậy cao, truyền tín hiệu ổn định, các điểm tiếp xúc tốt, giữ chặt các điểm nối không bị sút ra hay lỏng lẻo.
- Jack canon có 3 chân hàn được thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế, các cực tính của chân hàn được qui định như sau:
+ Chân 1: Hàn vào dây bọc giáp masse.
+ Chân 2: Hàn vào dây có cực tính dương (+).
+ Chân 3: Hàn vào dây có cực tính âm (-).
Jack-tin-hieu-Canon
Jack tín hiệu Canon

 
- Để việc kết nối khớp với nhau, ta có hai kiểu jack canon là canon đực (male) và canon cái (female). Trong âm thanh, người ta qui định canon đực là nguồn phát (output) và canon cái là nguồn thu tín hiệu (input). Quy định này là chính xác và luôn phải ghi nhớ.
+ 1 đầu là Canon XLR female (cắm vào micro) - 1 đầu là Canon XLR male (cắm vào mixer, preamp...) BALANCE
+ 1 đầu là Canon XLR female (cắm vào micro) - 1 đầu là 6 ly cắm vào amply kok (có thể là 6 ly TRS balance, hoặc 6 ly TR unbalance)
- Tuy nhiên có trường hợp ngoại lệ khi jack canon dùng trong kết nối cho hệ thống loa. Trong hệ thống loa, loa là bộ phận nhận tín hiệu nên thường được dùng là jack canon đực, kể cả IN/ OUT trên cùng một chiếc loa, nên ta phải phân biệt được giữa sợi dây loa và các dây dẫn tín hiệu khác. Dây nối giữa các loa sẽ có hai đầu canon (cái) trong khi dây nối các mạch tín hiệu có hai đầu phân biệt 1 jack canon đực (output) và 1 jack canon cái (input). Thường ở đầu output của ampli power dùng các cọc nối dây loa 2 màu riêng biệt, đỏ (cực tính dương), đen (cực tính âm), khi ta nối đến chiếc loa thì ở chiếc loa có đầu jack canon input qui định ngược lại, input dùng canon đực, vì tín hiệu dây loa luôn có điện áp cao, trên sợi dây kết nối nếu dùng jack canon cái sẽ tăng độ an toàn cao hơn (ít bị sự cố chạm ngắn mạch giữa 2 cực) và không nhầm giữa dây tín hiệu khác.

2.3. Jack tín hiệu bông sen RCA

- được dùng chủ yếu để kết nối các loại thiết bị phát nhạc như đầu đĩa, CD, DVD, đường tiếng từ các thiết bị có hình... đến mixer. Bạn có thể thấy các loại jack này dùng để kết nối đầu đĩa và tivi ở gia đình.
Jack-tin-hieu-bong-sen-RCA
Jack tín hiệu bông sen RCA

2.4. Jack loa Speakon

sử dụng để kết nối giữa amply và loa. Đối với các loại loa trước đây, phía sau loa và amply thường có những cọc điện và người dùng chỉ cần đấu dây loa cho đúng cực điện là loa có thể phát nhạc. Tuy nhiên cách làm này không phải ai cũng gắn chính xác cực điện của các cọc loa và cách làm này không được an toàn. Vì thế các loại jack loa speakon được ra đời với những ưu điểm nổi bật như: dễ sử dụng, đảm bảo an toàn, kết nối chắc chắn tránh trường hợp bị rớt ra trong quá trình sử dụng, có thể kết nối 2-3 cách tùy theo người kỹ thuật âm thanh.
Jack-loa-Speakon
Jack loa Speakon

2.5. Jack loa bắp chuối:

Jack cắm loa bắp chuối có lẽ là  cái tên lạ nhất trong các loại giắc cắm loa mà Audio Hải Hưng đề cập phía trên. Sở dĩ được gọi là jack cắm loa bắp chuối (jack cắm banana) vì thiết kế đầu cắm phình ra ở giữa khá giống với hình quả chuối.

Ưu điểm của loại giắc cắm loa này đó là:

  • Sử dụng đơn giản chỉ cần cắm trực tiếp vào cổng kết nối
  • Tháo lắp dễ dàng.
  • Thuận tiện hơn khi cần test nhiều thiết bị và so sánh.

Tuy nhiên giắc cắm loa hình chuối cũng có nhược điểm là nếu mua phải hàng kém chất lượng thì rất nhanh bị hỏng, tiếp xúc kém, tín hiệu truyền không tốt.

Ngoài ra trên thị trường thiết bị âm thanh còn 1 số loại jack chuyên dụng khác, Hải Hưng sẽ update sau....
 
Trên đây, Audio Hải Hưng giới thiệu các loại jack cắm trong hệ thống thiết bị âm thanh chuyên nghiệp tới quý vị. Vậy quý vị cần tư vấn về thiết bị, cũng như lắp đặt hệ thống âm thanh, xin vui lòng liên hệ với Hải Hưng để có được hệ thống âm thanh chuyên nghiệp với chi phí tối ưu nhất.