Tìm hiểu chi tiết từ A-Z về Decibel (db) Cường độ âm thanh

Khi mua loa nhiều người chỉ chú ý đến công xuất bao nhiêu oát, mà bỏ qua cường độ âm thanh mà loa có thể phát ra là bao nhiêu decibel (dB). Bài viết Tìm hiểu decibel - Đơn vị đo mức cường độ âm thanh, sẽ giúp các bạn hiểu hơn về lý do này
Xem nhanh
Cường độ âm thanh cũng là một yếu tố quan trọng khi lựa chọn mua loa cho dàn âm thanh. Cường độ âm thanh quyết định độ lớn âm thanh mà loa có thể phát ra

>>>Bạn đã biết về 
Loa đồng trục và loa toàn dải là gì, ưu nhược điểm loại loa này

Cường độ âm thanh là gì?

- Cường độ âm thanh là lượng năng lượng được sóng âm truyền đi trong một đơn vị thời gian qua một đơn vị diện tích đặt vuông góc với phương truyền âm. Đơn vị cường độ âm là oát trên mét vuông (ký hiệu: W/m2).
- Đơn vị mức cường độ âm là Decibel (ký hiệu: dB).

 
ung-dung-do-decibel-tren-dien-thoai
Ứng dụng đo Decibel trên điện thoại Smartphone

Điều cần biết về Decibel - Đơn vị đo mức cường độ âm thanh

- Decibel là tên của nhà bác học tìm ra cường độ âm thanh.
 

Decibel là gì?

- Decibel - còn viết là deciben viết tắt là dB - là một đơn vị hàm loga, đo lường âm thanh dựa trên tính chất của tai người. Âm thanh tương đương mức không nghe thấy gì sẽ là 0dB, mức đau tai không chịu được sẽ là khoảng 140dB.
- Tầm nghe của con người khoảng từ 0 đến 125dB. Dưới 40 dB thì nghe rất khó còn trên 105 dB thì tai sẽ bị đau đớn và trên 115dB trong khoảng thời gian dài thì sẽ bị điếc vĩnh viễn. Trên 130dB bộ não sẽ gần như chết.
- Có hai công thức tính Decibel 
+ Dựa trên sự so sánh về điện áp
 dB = 20 Log U1/U2.
+ Dựa trên sự so sánh về công suất
 dB = 10 LOG P1/P2


>>>Bạn nên xem ngay Các ký hiệu, ý nghĩa, công dụng, chức năng các nút trên Amply

 

Tai người nghe được bao nhiêu dB:

Tai của con người nghe được trong khoảng từ 0 - 125 dB, cụ thể là dưới 40 dB thì rất khó,  còn trên 105 dB thì tai của các bạn nghe vào sẽ cảm thấy đau đớn, nếu nghe lớn hơn 115 dB trong khoảng 1 thời gian dài thì tai của bạn sẽ bị điếc vĩnh viên, trên 130 dB bộ não sẽ gần như chết hoàn toàn. Do vậy bạn cần chú ý tới điều này.

 
tim-hieu-decibel-don-vi-do-muc-cuong-do-am-thanh
Máy đo cường độ âm thanh

Cách tính toán cường độ âm thanh chuẩn khi chọn loa:

- Với những người làm âm thanh, bên cạnh công suất loa là bao nhiêu Watt thì độ lớn cường độ âm thanh là bao nhiêu decibel là vấn đề cần quan tâm.
- Để tính toán ra mức cường độ âm thanh cần thiết cho một không gian, người ta sẽ ước lượng xem mức độ ồn của không gian đó là bao nhiêu từ đó sẽ cần cường độ âm thanh bao nhiêu để nghe đủ. Để âm thanh nghe rõ ràng thì nguồn phát cần phải có cường độ âm lớn hơn môi trường khoảng 6dB, và nếu muốn nghe rõ hơn thì mức chênh lệch phải từ 10 - 20dB. Cách tính này cần phải căn cứ vào người ngồi xa loa nhất khoảng cách là bao nhiêu, để có thể trừ ra sự suy hao cường độ do khoảng cách để người ngồi xa nhất đó vẫn có thể nghe được âm thanh. 

>>>Xem ngay 
Amply Class D là gì? Các loại mạch Ampli Class D thông dụng nhất

 

Bảng dưới đây cho khái niệm đơn giản về độ ồn trong môi trường xung quanh được đo bằng decibel:

Hoàn toàn không nghe thấy gì 0dB
Rạp phim cách âm, không có tiếng ồn ~50dB
Văn phòng đang làm việc, sảnh yên tĩnh của khách sạn, nhà hàng ăn ~60dB
Văn phòng ồn ào, siêu thị ~70dB
Hội trường ồn ào, nhà in ~80dB
Nhà máy sản xuất ~90dB
 
Ví dụ:  Cho một hội trường có độ dài 30m, chiều ngang 10m, độ ồn trung bình là 70dB; vậy hệ thống loa cần phát ra tối thiểu 80dB công suất âm thanh. (đây chỉ cường độ âm thanh ở cách loa 1m). Nhưng ở bài toán hệ thống âm thanh hội trường này là phải tính ở chỗ góc xa nhất trong phòng, trong trường hợp này là ~32m.

Dựa bảng tham khảo về sự suy giảm cường độ âm thanh theo khoảng cách dưới đây (bảng này đã được tính toán và đo đạc thực tế)
Khoảng cách (mét) 1 2 4 8 16 32 64
Độ suy giảm (dB) 0 -6 -12 -18 -24 -30 -36
 
Như thế có nghĩa là, âm thanh ở cách nguồn 32m sẽ suy giảm 30dB. Vậy nếu muốn người ngồi cuối hội trường ở góc xa nhất nghe đủ âm thanh nhạc 80dB, tại bộ loa cần phát ra âm thanh đo được 80+30 = 110dB.
Như vậy với những không gian có chiều dài quá lớn, các bạn cần tính toán, ước lượng để bù đắp độ lớn âm thanh sao cho người ngồi xa vẫn có thể nghe thấy. Hoặc nếu khoảng cách quá xa, một giải pháp khác được xem là hiệu quả đó là  trang bị thêm loa ở phía dưới để tăng cường. Tuy nhiên lúc này bạn sẽ phải tính toán đến việc Độ trễ âm thanh (delay) cho hệ thống loa của mình. 

 
dan-he-thong-am-thanh-karaoke-chuan
Dàn hệ thống âm thanh nghe nhạc chuẩn

 

Dựa cường độ âm thanh tính toán phối ghép loa với Ampli phù hợp:

Giả định âm lượng tối đa con người chúng ta nghe nhạc là 102 dB. Nếu chúng ta có một loa với độ nhạy 82 dB/w/m thì chúng ta sẽ cần sự khuếch đại thêm 20dB tức là một ampli tối thiểu 100 watt. Nếu độ nhạy loa là 90 dB/w/m thì chúng ta sẽ cần sự khuếch đại thêm 12 dB tức là một ampli công suất 15,8 watt. Nếu độ nhạy loa là 93 dB/w/m thì cần một ampli công suất 7,95 watt.

>>>Audio Hải Hưng chia sẻ cho bạn 
Top 15+ app, phần mềm đo tần số âm thanh trên điện thoại Android và ISO
 
Trên đây là một số kiến thức cơ bản có được khi Tìm hiểu decibel - Đơn vị đo mức cường độ âm thanh, Audio Hải Hưng hy vọng sẽ mang lại những kiến thức về hệ thống âm thanh cho các bạn

>>>Bạn nên xem ngay 
Cục đẩy công suất là gì? Hướng dẫn cách đấu chính xác và dễ nhất